EVLİLİK NEDENİYLE İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHEDİLMESİ
VE KIDEM TAZMİNATI
(4857 SAYILI İŞ KANUNU’NA TABİ İŞÇİLER)
Kıdem tazminatı; işçinin İş Kanununda öngörülen asgari çalışma süresinin doldurulması ve İş Kanununda öngörülen nedenlerden biriyle iş akdinin sona ermesi halinde, işçinin çalıştığı hizmet süresiyle ve ücretiyle orantılı olarak işverenin ödemekle yükümlü olduğu bir tazminat çeşididir.
Kanun koyucu tarafından 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde açıkça düzenlemeye gidilmiş olup, anılı maddede “…kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi… hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır” denilmek suretiyle; kadın işçiye evlilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetme ve kıdem tazminatı talep etme imkanı tanınmıştır.
Kıdem tazminatı talep edebilmek için kural olarak; işçinin aynı işverene bağlı çalışma süresinin en az 1 yıl olması, yani iş sözleşmesinin işçinin işe başladığı tarihten itibaren en az bir yıl devam etmiş olması gerekmektedir. Yine işçinin; İş Kanunu kapsamına giren bir işçi olması ve feshin evlilik tarihten itibaren 1 yıl içerisinde yapılması gereklidir.
Kanun; evlilik nedeniyle iş sözleşmesinin feshi halinde kıdem tazminatı talep etme hakkını sadece kadın işçilere tanımış olup, erkek işçilerin kıdem tazminatı talep etme hakkı bulunmamaktadır.
Soru : Evlilik Nedeniyle İş Akdi Ne Kadar Süre İçerisinde Feshedilebilir?
Cevap : Şartları taşıması halinde, kadın işçi; evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde evlilik nedeniyle iş akdini feshederse kıdem tazminatı alabilir. Evlilik tarihinden itibaren 1 yıldan fazla süre geçmesi halinde, bu gerekçeyle iş sözleşmesi feshedilemez. Bir yıllık sürenin başlangıç tarihi; resmi nikahın yapıldığı gün olup, dini nikah veya düğün günü dikkate alınmamaktadır.
Soru : Evlilik Nedeniyle İş Akdini Feshedecek Olan Bir İşçi Ne Yapmalıdır?
Cevap : Evlilik nedeniyle iş sözleşmesini sona erdirmek isteyen kadın işçi; evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde, evlilik nedeniyle iş akdini feshettiğine dair yazılı olarak (ekinde evlenme cüzdanı fotokopisi ile birlikte) işverene başvurarak, kıdem tazminatını talep etmesi gerekir. İspat sorunu yaşanmaması ve herhangi bir hak kaybı oluşmaması açısından; noter (ihtarname) kanalıyla yapılması önem arz etmektedir. Eğer elden teslim edilecek ise; dilekçe ve ekindeki evlenme cüzdanı fotokopisinin işverence teslim alındığına dair tarihli/imzalı evrakın işçide bulunması önemlidir.
Soru : Evlilik Nedeniyle İş Akdini Fesheden Bir İşçi İhbar Tazminatına Hak Kazanabilir mi?
Cevap : Evlilik nedeniyle iş akdinin feshi halinde; işveren tarafından ihbar tazminatının ödenmesi mümkün olmadığı gibi işçinin ihbar süresince çalışması gibi bir durum da söz konusu olmayacaktır.
Soru : Kıdem Tazminatı Alarak İşten Ayrılan Kadın İşçi Başka Bir İşyerinde Çalışabilir Mi?
Cevap : Çalışma özgürlüğü anayasal bir haktır. Dolayısıyla; evlilik nedeniyle iş akdini fesheden kadın işçinin, başka bir işyerinde çalışmaya başlamasına hukuken bir engel bulunmamaktadır.
Soru : Evlilik Nedeniyle İş Akdini Fesheden Bir Kişi İşsizlik Ödeneğine Hak Kazanılabilir Mi?
Cevap : Evlilik nedeniyle iş akdini fesheden, başka bir deyişle iş sözleşmesini kendi isteğiyle fesheden işçinin; işsizlik ödeneğinden yararlanması mümkün değildir.